(leestijd: 8 minuten)

Stel dat je mocht kiezen: alles voelen wat je nu voelt (inclusief de pijn, onrust, stress, vermoeidheid) of nooit meer íets voelen… ook geen liefde, geen vreugde, geen enthousiasme – helemaal niets. Welke optie zou je kiezen?
Gelukkig kiezen de meesten van ons voor de eerste optie, ook al worstelen we vaak met heftige emoties.

Dit leven kent zijn hoogte- en dieptepunten. We ervaren wonderschone momenten, maar ook verdrietige en soms zelfs tragische gebeurtenissen.
De vraag is: hoe gaan we hiermee om?
Hoe blijven we rechtstaan wanneer het leven ons uit het lood slaat?
En wanneer we vallen, hoe vinden we dan de kracht om weer op te staan?

En daarom, lieve jij, wil ik een moment nemen om hier eventjes bij stil te staan. Emoties, die we als positief of negatief ervaren, zijn er om ons te ondersteunen doorheen ons leven. We voelen tederheid en liefde om te zorgen voor een pasgeborene, angst zal ervoor zorgen dat we onszelf of onze dierbaren in bescherming brengen, en kwaadheid geeft ons de nodige energie om dingen te veranderen. Het zijn vaak de zogenaamde ‘negatieve’ emoties die ons een richting aanreiken. We kennen schaamte, angst, verdriet, walging en woede. Maar ook nieuwsgierigheid, verrassing en vreugde. Eigenlijk willen we enkel de mooie gevoelens ervaren en de pijnlijke vermijden. Normaal misschien, maar niet heel erg realistisch. En daarin ligt voor velen van ons het conflict: alle emoties horen bij het leven en ze zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. 

Dit inzicht werd al benoemd door de filosoof Robert Nozick in zijn gedachte-experiment “The Experience Machine.”
Stel je voor: een machine die je leven voor altijd perfect maakt. Een leven vol geluk en plezier, alleen maar positieve emoties, maar niets ervan is écht (wat een vooruitstrevende blik: hij zag Instagram nog voor het werd ontworpen). Nozick vroeg aan de deelnemers of ze zouden kiezen voor zo’n leven, waar alles goed voelt, maar niets écht is? De meeste mensen antwoordden “nee”. Want mensen verlangen niet enkel naar geluk; we willen ook betekenis, authenticiteit en verbinding met het échte leven.

Dit brengt me bij vier stappen om met emoties om te gaan.

STAP 1: Probeer te aanvaarden dat er emoties zijn, zowel de aangename als de minder aangename

Emoties horen bij ons menselijk bestaan en maken dit leven zoveel rijker.  Emoties dienen als kompas voor ons innerlijke landschap. Ze sturen ons niet alleen in de richting van wat goed voor ons is, maar ook van wat we moeten leren. Angst waarschuwt ons voor gevaar, verdriet toont ons wat we lief hebben (gehad), en blijdschap geeft ons een gevoel van voldoening. Ze helpen ons om in contact te blijven met onze onderliggende behoeften maar signaleren ook onze grenzen. In plaats van ze te vermijden, is het belangrijk dat we leren luisteren naar wat ze ons willen vertellen.

STAP 2: Besteed aandacht aan jouw emoties, op een nieuwsgierige en geduldige manier, want ze brengen jou informatie over wat jij belangrijk vindt.

Onderzoek als een wetenschapper. Probeer jouw gevoelens te benoemen en zoek de juiste woorden. Kwaadheid kan misschien wel de toplaag zijn van jouw ervaring, maar welke onderliggende emoties kan je nog onderscheiden? 

STAP 3: Praat over je echte emoties en toon ze.

Het woord ‘emotie’ komt van het Latijnse woord emovere, wat ‘in beweging brengen’ betekent. Emoties zijn dus psychologische constructies die op een fysieke manier sensaties tot uiting komen. Geef ze een stem, toon ze aan de wereld, geef uiting aan wat je voelt, op welke manier dan ook! Want wanneer we emoties keer op keer onderdrukken kunnen de fysieke sensaties die gepaard gaan met deze zich vastzetten in het lichaam. Dit is precies wat Gabor Maté beschrijft in The Myth of Normal – wanneer we onze emoties niet erkennen en uiten, kunnen ze zich opstapelen, wat uiteindelijk kan leiden tot fysiek klachten.. Emoties die we negeren, vinden sowieso hun uitweg, vaak in de vorm van ziekte, pijn of ongemak. 

STAP 4: Verander emotie met emotie

Stel je voor dat je angst voelt opkomen. In plaats van deze angst af te wijzen, of er kwaad op te worden, kun je proberen er met vriendelijkheid naar te kijken. Wat heeft deze angst nodig? Wat heeft dat angstige deel van jou nodig om zich gezien en gehoord te voelen? Dit is niet hetzelfde als de angst wegstoppen, maar het is een manier van reageren die ruimte biedt voor begrip en mildheid. Kan je aan tafel zitten met jouw emoties? Kan je een goede gastvrouw of gastheer zijn? Het gaat erom dat we een andere emotie inzetten die meer helend en verzachtend is, zoals vriendelijkheid voor jezelf. 
Wanneer je kwaadheid voelt, kun je hetzelfde doen: in plaats van je boosheid te onderdrukken of uit te leven, stel jezelf dan de vraag: “Wat zit er onder deze boosheid? Wat maakt dat ik me zo voel?” En als je daarachter komt, kan mildheid de brug vormen naar een dieper begrip van jezelf. Door jezelf op deze manier te bejegenen, verander je de energie van de emotie. Je reageert dan niet meer met méér boosheid of angst, maar met begrip en acceptatie. Dit is een krachtige manier om emoties in beweging te brengen en ze te transformeren in iets dat constructief kan worden ingezet in de interactie met jezelf en naar de ander.

When it comes to having a painful feeling, the only way is through. When you allow the feeling, you usually feel better faster.
Gabor Maté
Toegepaste ademruimte nemen bij intense emoties

  1. Stop en laat je impuls om te reageren eventjes los en verplaats je aandacht naar binnen (gedachte, emoties, lichamelijke gewaarwording)

  2. Geef jezelf de kans om eerst even op adem te komen. Voel je adem. 

  3. Verruim nu je aandacht en kijk naar de situatie. Hoe wil je nu verder? 

album-art
00:00

Alles is training. Deze oefening zal je misschien een paar keer falen voordat je er beter in wordt. Geef jezelf de ruimte om te leren, fouten te maken, en bovenal om te groeien. Meditatie kan hierbij een waardevolle rol spelen. 

In hun boek “Altered Traits” bespreken Daniel Goleman en Richard Davidson uitgebreid de rol van meditatie bij emotieregulatie. Ze leggen uit hoe meditatie de hersenstructuren en netwerken beïnvloedt die betrokken zijn bij het reguleren van emoties. Het onderzoek toont aan dat regelmatige meditatie leidt tot veranderingen in de amygdala, een hersengebied dat cruciaal is voor emotie en het detecteren van belangrijke informatie uit de omgeving. Deze veranderingen kunnen bijdragen aan een verbeterd vermogen om emoties te reguleren en een verhoogd welzijn. 

 

Zorgzame Groet, Celine 

Heb je zelf iets waar je mee worstelt of een onderwerp waar je graag meer over wilt weten? Stuur jouw vraag of idee naar celine@welzijnaandeleie.be. Wie weet zie je het binnenkort terug in een van mijn blogs – speciaal geschreven met jou in gedachten!